MEHMET ŞİMŞEK

SOSYAL BELEDİYECİLİK NEDİR NE DEĞİLDİR

Türkiye’de modern anlamda belediye 1856 yılında “İntizam-ı Şehir Komisyonu’nun çalışmasının ürünü olan bir rapor doğrultusunda, 28 Aralık 1857’de İstanbul genelinde değil, sadece Beyoğlu ve Galata semtlerini kapsayan “Altıncı Daire-i Belediye” olarak kurulmuştur. Bu isim Fransa’dan ve Paris’teki en başarılı yerel yönetim bölgelerinden, kent merkezindeki “Sixeme Arrondissement” 6. Bölge Belediyesi’nden geliyor.

Cumhuriyet dönemi ile birlikte modern anlamda belediye sayımız artmış, hatta başkent Ankara’nın şehir planlamasını bizzat Mustafa Kemal Paşanın incelemesini yaptığı bir yarışma ile Hermann Jansen kazanmıştı.

Modern belediyeciliğin günümüz örneklerine bakmak gerekir. Nereyse yarım asırdır (arada ki kısa dönemleri saymazsak) ülkede belediyeleri sağ partiler yönetiyor. Sağ bilincin yarattığı belediyecilik anlayışı merkezi hükümet politikalarının da etkisiyle iflas noktasına gelmiştir. Bu iflas süreci tabi ki de sosyal belediyecilik alanında da yaşanmaktadır. Bunun çeşitli nedenleri var.

Sosyal belediyecilik nedir? En doğru “sosyal yardım” modelleri nedelerdir?  Bu yazı da sosyal belediyeciliğin tanıtımını ele alacağız. Sonraki yazılarda doğru “sosyal yardım” modellerine değineceğim.

Sosyal Belediyecilik

Türkiye’de Bakanlar Kurulu Kararı ile 27 Mayıs 1949 tarih ve 7217 Sayılı Resmi Gazetede ilan edilerek kabul edilen İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinin 25’inci maddesinde “Herkesin kendisinin ve ailesinin sağlık ve refahı için beslenme, giyim, konut ve tıbbi bakım hakkı vardır. Herkes, işsizlik, hastalık, sakatlık, dulluk, yaşlılık ve kendi iradesi dışındaki koşullardan doğan geçim sıkıntısı durumunda güvenlik hakkına sahiptir.” açıklanan şekliyle meseleye bakmak gerekir.

Sosyal Belediyecilik, yurttaşların kendi öz çabalarıyla elde edemediği temel haklarına ilişkin olarak yerel yönetimlerin gösterdiği veya göstereceği çabadır. Bu çaba asla ve asla yardım olarak tanımlanmamalıdır.

Yurttaşını yardıma muhtaç eden anlayış, yurttaşına tepeden bakan anlayıştır. Çünkü yardım kelimesi başlı başına tepen bakar. Bir ast üst ilişkisi, bir hiyerarşik düzen kurar. Bu nedenle yerel yönetimler “sosyal yardım” kavramından uzaklaşmalı, yerine başka bir tanımlama örneğin, “sosyal dayanışma” gibi tanımlamaları kullanarak işe başlarken ast-üst ilişkisini ortadan kaldırmalıdır.

Yukarıda açıklamaya çalıştığım kavrama dair somut bir örneklem yapalım. Eyüpsultan Belediyesi “sosyal yardım” adı altında 2021 yılının Mayıs ayında sünnet töreni yapıyor.                                                                                                                                            (https://www.eyupsultan.bel.tr/tr/main/news/ucretsiz-sunnet-kayitlari-basladi/16300 )

Bu törene dair haber linkine belediyenin web sayfasından bakabilirsiniz. Bu haberde öncelikle kullanılan dili analiz edelim.

“Eyüpsultan Belediyesi her yıl ilçedeki ihtiyaç sahibi ailelerin çocuklarını ücretsiz sünnet ettiriyor.”

Bu cümlede bir ihtiyaç sahibi, iki ücretsiz kelimelerini değerlendirelim. Bu haber linkinde ihtiyaç sahibi çocukların görsellerine yer verilerek bu çocukların ve ailelerinin ihtiyaç sahibi olduğu teşhir ediliyor. Bu aileler ve çocukları bizzat sistem ve yöneticileri tarafından yoksul bırakılmış ve birde alay eder gibi “ücretsiz sünnet ettiriyor.”

Ücretsiz sünnet ettik derken?

Kaybınız nedir beyefendi?

Yoksul insanları teşhir etmek suretiyle cebinizden ne kadar para harcadınız?

Kimin parası?

Bunu yaparken ölmüşlerinize dua isteniz mi?

Sahi siz kimsiniz?                                                              

Devamı gelecek…