Gazetecilerin bugün hepten tırpanlanan ve hiç uygulanmayan “212 sayılı yasa” ile haklarının güvence altına alınması ve adil olarak resmi ilanların paylaştırılmasını içeren Basın İlan Kurumu’nun kuruluşunu içeren 195 sayılı yasaya o tarihte yayınlanmakta olan bazı gazete patronları itiraz ederek, uygulamaya karşı çıktı.

Türkiye basın tarihine “9 patron olayı” olarak geçen bu karşı çıkış sonrası, ortak bir bildiri yayınlayan  Akşam, Cumhuriyet, Dünya, Hürriyet, Milliyet, Tercüman, Vatan, Yeni İstanbul ve Yeni Sabah gazetelerinin sahipleri  3 gün süreyle gazetelerini yayınlamama kararı aldı.

Bu olay üzerine gazeteciler,  patron boykotu boyunca “Basın” adlı bir gazete yayımlamaya başladı.  Meslektaşların ortak ürünü olan bu kolektif gazete  11 Ocak günü yayına başladı.  Patronların bu üç günlük boykotu sırasında da düzenli olarak çıktı.

İşte, “Çalışan Gazeteciler Günü”, bu gelişmelerden sonra ilan edilmiş oldu.

1971 yılındaki askeri darbe sonrası ülkede gazetecilerin yasayla verilen bir takım haklarının geri alınması nedeniyle kutlama günü ya da bayram nitelemesi kaldırıldı ve ”10 Ocak Çalışan gazeteciler günü” olarak değiştirildi.

GAZETECİLİK “SUÇ” DEĞİLDİR

Bu günde kısa bir muhasebe yapmak istersek, durumun hiç de parlak olmadığını  bir kez daha bilince çıkarırız.

Gerek dünyada, özellikle de ülkemizde gazetecilik faaliyeti yapmanın riskleri giderek artıyor. Kamuyu doğru bilgilendirmek, merkezi ve yerel iktidarlara eleştirel  bakmak gazeteciliğin temel işlevi. Fakat, özellikle ülkemizde bu nitelikte, yani evrensel temel kurallara uyarak gazetecilik yapmak neredeyse imkansız hale dönüştü.

Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS)’nin güncel bilgilere dayalı verilerine göre; Türkiye’de halen  108 medya çalışanı gazeteci 2020 yılına  cezaevinde girdi.

Olağanüstü Hal (OHAL) Kanun Hükmünde Kararnameleri (KHK) ile 2016 ve 2018 yılları arasında 6 haber ajansı, 18 televizyon, 22 radyo, 50 gazete ve 20 dergi olmak üzere toplam 116 basın-yayın kuruluşu kapatıldı.

Uluslararası verilerde artık Türkiye “basın özgürlüğü olmayan ülkeler” kategorisinde.  Bu kategoride  bile en alt sıralara yerleşmiş durumda.

Son olarak da, “10 Ocak Çalışan Gazeteciler günü nedeniyle Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC), Türkiye Yazarlar Sendikası (TYS),  PEN Türkiye Merkezi, Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD) ve Türkiye Yayıncılar Birliği (TURKYAYBİR) önceki gün İstanbul’da; “İşsizlik ve Sansürün Kıskacında Gazetecilik” toplantısı düzenledi. Toplantıda gazeteci meslek örgütleri mensubu konuşmacıların ortak kanaati; “işsizlik ve davaların arttığı” yönündeki çarpıcı ifadeleri damgasını vurdu.

“EGEMENİMİZE BENZERİZ”

Genel kabul görmüş  ve uluslararası pratiklerde de sınanmış bir tanımlama; bugün Türkiye’deki yerel iktidarlardaki durumu da açıklıyor gibi:  “Egemenimize benzeriz!”

Çalışan Gazeteciler Günü’nü vesile ederek bu ifadeyi kullanmamıza neden olan ise; “yerel basın” üzerinde uygulamaya konmakta olan sayısız engelleyici gelişme… 

Merkezi iktidarın ve oluşturulan “rejimin” medya üzerindeki baskı ve tahakkümünü, gazetelere el konulmasını, fiilen el değiştirtilmesini kınayarak yerel yönetimlerde iktidara gelenler de; tıpkı “egemenimize benzeriz” sözünde ifadesini bulduğu şekliyle karşımıza dikilmeye başladılar.

Bu tutum benzerliği, bizim başımıza gelene benzer  pek çok örnekle beslenebilecek boyutta.  İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin de benzer bir tutum içinde, kendine bağlı bir “besleme basın” yaratma girişimi içinde olduğu ve Şişli’de olduğu gibi buna kaynak ayırdığı yönünde bilgiler de kulağımıza gelenler arasında.

“BESLEME BASIN”, TAM BİR KAYNAK İSRAFI

 Geçtiğimiz hafta yaptığımız bir haber, nedense Şişli Belediye Başkanını çok kızdırdı. Başkanı kızdıran (!) haberimizin içeriğini özetle şöyle ifade edebiliriz:

“Geçtiğimiz günlerde tasarruf tedbirlerine ilişkin alınan karar doğrultusunda yüzlerce personelin iş akdine son veren Şişli Belediye Başkanı Muammer Keskin; KOMŞUm adında yerel gazetelere alternatif bir gazete çıkarmaya başladı…”  (Haber: https://www.kentimsisli.com.tr/iscilere-yok-belediye-nin-komsum-gazetesine-coook-h94.html )

Tümüyle gerçek bilgilere dayanarak yaptığımız bu haber sonrası, Belediye Başkanı’nın gazetemize yönelik  tutum ve davranışları, gazetemizin  yayınını sekteye uğratacak boyutlara vardı.

Oysa ki biz,  yıllardır yerel  ve bölgesel  haberlere ağırlık vererek  kamu denetim ve bilgilenme  hakkının doğru kullanılması yönünde yayın yapmış bir gazeteyiz.  Bu tutum ve meslek etiğimizden milim taviz vermeden yayınımızı sürdürmeye de kararlıyız!

Şeffaf, denetlenebilir,  katılımcı bir belediye ve yerel yönetim anlayışının ilçemizde de egemen olması için, kamuoyunu bilgilendirmeye devam edeceğiz…

Yerel yönetimlerin “Besleme basın”  yaratma girişimleri tam bir israf ve kaynakların hovardaca kullanılmasından başka bir şey değildir.

Bunun en çarpıcı somut örneklerine de sıkça tanık oluyoruz.  

Merkezi iktidarca,  şişirme tirajlarla verdirilen ilanlarla ayakta tutulmaya çalışılan  “besleme basın”ın hiçbir inandırıcılığının ve okurunun kalmaması üzerine birer birer kapanmakta olduğu gözler önündedir.

Hal zaten böyleyken, “egemenimize benzemenin” de  gereği yoktur.  Zaten  sonu da bellidir.

Çalışan Gazeteciler Günü’nde bu iç dökmeyi siz değerli okurlarımızla paylaşmayı da bir görev ve sorumluluk olarak görüyoruz…

KENTİM ŞİŞLİ