İstanbul Sağlık Meslek Odaları Koordinasyonu olarak İstanbul’da son aylarda sıklığı artan uyuz hastalığı ile ilgili olarak halkımızı bilgilendirmek istiyoruz.

Uyuz nedir?

Uyuz hastalığı, kaşıntılı döküntülerle seyreden, insandan insana bulaşmanın da olabileceği, toplu yaşam alanlarında daha çok kış aylarında yaygın görülen; insan gözü ile fark edilemeyen mikroskobik bir eklem bacaklı olan Sarcoptes Scabiei Hominis’in neden olduğu parazitik bir hastalıktır.

Hastalık kadın, erkek ayırımı yapmadan her iki cinste, tüm yaş gruplarında, tüm etnik gruplarda, tüm sosyoekonomik düzeylerde görülebilir. Ciddi salgınlar yapabilmesi nedeniyle özellikle bakım evleri, yurtlar gibi toplu yaşanan yerlerde ve sosyoekonomik düzeyi düşük topluluklarda daha sık görülür. Vücut savunma mekanizması iyi olmayan kişilerde ağır bir seyir gösterebilir.

Uyuz nasıl bulaşır?

Hastalık kişiden kişiye genellikle 15-20 dakikalık bir sürede bile yakın temasla (aynı yatakta yatma, el ele tutuşma gibi) bulaşabilir.

Belirtileri nelerdir?

Uyuz paraziti kişiye geçtikten sonra ortalama 3-6 hafta gibi bir süreden sonra şikayet oluşturmaya başlar. Özellikle geceleri artan, sıcak banyo ve duş ile şiddetlenen kaşıntı en önemli klinik bulgusudur. El parmak araları, el bileğinin iç yüzü, koltuk altları, kulak arkaları, bel bölgesi, ayak bilekleri, ayaklar, kalçalar, kadınlarda meme uçları ve erkeklerde genital bölge kaşıntı ve lezyonların görülebileceği vücut bölgeleridir.

En belirgin lezyonu parmaklar arasında dalgalı kirli bir çizgi halinde görülen, parazitin içinde yaşadığı, gri beyaz renkli, 1-10 mm uzunluğundaki tünel yapılarıdır. Bunun dışında deride küçük kabarıklıklar ve sertlikler, su toplamaları ve kepekli-kabuklu lezyonlar yapabilir.

Tedavi nasıl yapılır?

Uyuz hastalığının tedavisi kişinin yaşına, bağışıklık sisteminin durumuna göre değişkenlik gösterir.

Merhemler, solüsyonlar gibi yerel tedavi ajanları kullanıldığında ilacın tüm vücut bölgelerine uygulanmasına dikkat edilmelidir.

Kullanılan çamaşır ve çarşafların 60 derecede yıkanması ve ütülenmesi gereklidir.

Yıkanamayacak eşyaların ağzı bağlı olan bir poşet içerisinde ortalama üç gün saklanması yeterli olacaktır.

Başarılı bir tedavi sonrasında dahi hastalık bulgularının 2-6 hafta kadar devam edebileceği unutulmamalıdır.

Aynı yaşam ortamını paylaşan tüm aile bireylerinin, o anda aktif şikayetleri olmasa bile aynı anda tedavi edilmesi gerekliliği unutulmamalıdır.

Uyuzdan korunma

Uyuzdan korunmada hijyen fevkalade önemlidir.

Başta okullar, özellikle yatılı okullar, bakımevleri, yurtlar, oteller, yatakhaneler olmak üzere insanların toplu halde bulundukları ortamlarda, toplu ulaşım araçlarında temizliğe son derece dikkat edilmelidir.

Kişisel korunma için, hasta olduğundan şüphelenilen kişilerle temastan kaçınmak, iç çamaşırı, havlu, nevresim gibi kişisel eşyaların temizliğine dikkat etmek,  vücut ile direkt teması bulunan eşyaları ortak kullanmaktan kaçınmak, ev, araba gibi alanların temizliğine dikkat etmek gerekir. 

Hastalık belirtileri oluştuğunda mutlaka bir sağlık kurumuna başvurunuz!