TDK’ ye göre:
Cahilin üç anlamı var.
1-Öğrenim görmemiş, okumamış.
2-Bilgisiz.
3-Deneyimsiz, toy. Bu tanımlara göre; hepimiz bir yanımızla cahiliz.
Örnek olarak; ben yabancı dil cahiliyim. Cahil olduğum alanları daha çok arttırabilirim; ama tek örnek yeter. Bizim toplumun çoğunluğu cahildir. Çünkü bizim toplumda okuma alışkanlığı Cumhuriyetle başladı. Bir asırda bu kadar oldu. Osmanlı döneminde gerçek anlamda tek bir bir üniversitemiz bile yoktu.
Çağdaş anlamda ilk üniversitemiz, 1863’te Darülfünün adıyla eğitime başlayan ve sonradan İstanbul Üniversitesi adını alan kurumumuz, aslında medrese türü bir eğitim veriyordu. 1933’te Atatürk sayesinde gerçek bir üniversiteye dönüştürüldü.
Bundan başka İTÜ var. İTÜ de askeri teknik personel yetiştirmek için kurulan bir yüksek okul statüsündeydi. O da gerçek anlamda bir üniversite değildi. 1773’te Mühendishane-I Berri-i Hûmayun adıyla askeri teknik eleman ve Mühendis yetiştirmek için kuruldu. Bu okul da Cumhuriyet döneminde gerçek üniversite kimliğine kavuştu. Dünyadaki diğer üniversitelerden birkaçının kuruluş tarihlerine bakalım:
İngiltere: Oxford : İlk ders: 1096
İngiltere: Cambridge : İlk ders: 1209
ABD : Massachusetts (MIT) : İlk ders: 1788
ABD: Stanford: İlk ders: 1891
Almanya: Heidelberg: İlk ders :1386
Almanya: Freiburg Tenik Üniversitesi : İlk ders: 1457 (Büyük oğlum orada)
Fransa: Paris Üniversitesi : İlk ders: 1150
İtalya: Bologna Üniversitesi: İlk ders : 1088
İsviçre; Basel Üniversitesi: İlk ders : 1460 (Küçük oğlum orada)
İspanya: Salamanca Üniversitesi : İlk ders: 1218
Daha örnekler çoğaltılabilir. Diyeceğim, Avrupalılar bizimle kıyaslanamayacak derecede asırlar öncesinden üniversite eğitimine başlamışlar. Bir dünya imparatorluğu olan Osmanlı ne yapmış? Halkını cahil bırakmış. Üniversite açmadığı gibi lise ve ortaokul da açmamış. Açtığı bir kaç lise ve okulu da İstanbul ve yabancıların yoğun olduğu yerlerde açmış. Anadolu halkı topyekûn cahil bırakılmış. Şimdi bu tespiti yaptığımızda milletimizi aşağılamış mı oluyoruz? Hayır. Milletimizin yurtseverliğine, cesaretine, inancına, her türlü değerlerine saygılıyız; ama cahil bırakılmış bir milletiz. Bunu bileceğiz ki önlemimizi ona göre alalım. Bu cahilliği aşalım. Elbet bu bugünden yarına olmaz. Asırlar sürer. Cumhuriyet bu tespiti yapmış ve büyük bir seferberlik başlatmıştır. Şimdilerde bu seferberliğin önü kesiliyor. 2018-2022 yılları arasında; 1 Milyon 987 Bin öğrencimiz, üniversite eğitiminden ayrılmıştır. Başka söze gerek var mı?